Klassiek woestijnavontuur
Old school is cool. Dat zeggen ze tenminste. Maar is dat echt zo? Of klinkt het gewoon mooi? Wij namen de proef op de som en reisden naar Marokko met twee Yamaha XT600 Ténérés uit de jaren tachtig. Het doel? De meest tot de verbeelding sprekende route van de Sahara verkennen en in de voetsporen treden van de oorspronkelijke Dakar-raid.
Licht reizen
Om de sfeer van vervlogen tijden zoveel mogelijk op te roepen en te respecteren, besloten we het avontuur aan te gaan zonder volgauto of fotograaf. Gewoon twee oude kerels op oude motoren die Marokko doorkruisten in de voetsporen van de legendarische Thierry Sabine. Dus geen fototeam om het avontuur vast te leggen, laat staan een videoploeg of drones. Als er iets is waar ze in Marokko allergisch voor zijn, dan is het wel een drone.
Het Top Gear-team moest ooit alle camera's en beelden inleveren omdat ze zonder toestemming met een drone filmden. Nu waren er in de jaren tachtig minder drones dan varkensribbetjes in een halalrestaurant, dus het kwam niet eens in ons op om luchtfoto's te gaan maken. Twee smartphones moesten genoeg zijn om het vintage avontuur te illustreren. Met alleen een Bridgestone zadeltas en een rugzak om kleren en het nodige gereedschap mee te nemen voor een 10-daagse tocht door het zuiden van Marokko, was er gewoon geen ruimte voor groot fotomateriaal. Alle foto's om dit avontuur te illustreren, werden gemaakt met de smartphones van de rijders.
Licht reizen, dus.
XT's
Met respect voor de vintage geest van de reis, hebben we beide motoren in originele staat gehouden. Maar we hebben natuurlijk wel de banden vervangen. De XT 1984 uit 600 kreeg een Bridgestone AX 41 achterband en een Battlecross E5 voorband. De 1988 XT600 Ténéré kreeg een volledige set Enduro-banden. De volledige Enduro-setup was aanvankelijk niet de beste keuze op de asfaltwegen van Noord-Marokko. Maar het was ook geen groot probleem. En naast de bandenkeuze hadden we nog andere zorgen. Ook al waren de motoren grondig geprepareerd, met motoren van bijna 40 jaar oud is er sowieso geen garantie.
Valse start
Dit werd duidelijk toen we vol goede moed in Almeria aankwamen, klaar om de veerboot naar Nador te nemen. Eerst brak de zijstandaard van de '84 motor af, even later begaf de (nieuwe) accu van de '87 het. De XT vertoonde geen enkel teken van leven. Reden genoeg om niet op de boot te stappen, maar op Spaanse bodem naar een oplossing voor het probleem te zoeken. Die kwam in de vorm van een nieuwe accu - die de komende 10 dagen voor problemen zou blijven zorgen. Toch was het de beste optie om te proberen het probleem op Europese bodem op te lossen. Er zijn niet al te veel reserveonderdelen beschikbaar als je eenmaal in Afrika bent...
Inhaalmanoeuvre
We verlieten de veerboot in Nador een dag later dan gepland. Om het oorspronkelijke schema aan te houden, besloten we voor een snellere route te gaan met iets meer asfalt en een ambitieus plan: in slechts twee dagen naar de voet van het Atlasgebergte rijden.
Net zoals er in de jaren tachtig wel eens iets mis ging, liepen onze old school motoren in 2023 niet altijd zoals het hoorde. Een mysterieus carburatieprobleem dat ervoor zorgde dat de XT 84 Ténéré 600L uit '34 sputterde als er te veel wind stond, haalde de topsnelheid naar beneden. Een kruissnelheid van 90 km/u was haalbaar, sneller was onmogelijk. De oudste van de XT's was (en is) uitgerust met een kickstarter. Hoewel het trappen van een zware mono vaak irritatie oproept, werkte alles op dit gebied als een zonnetje. De XT startte vrijwel altijd bij de eerste trap. De elektrische starter van de XT 1987 Ténéré uit 600 bleef voor meer hoofdbrekens zorgen. Een probleem met de alternator betekende dat de accu zelden voldoende oplaadde. En omdat Yamaha in alle overmoed de kickstarter van dit model had geschrapt, kwam er af en toe een externe accu aan te pas.
Geen risico's
Hoewel we erg ons best deden, konden we de verloren tijd niet inhalen. Zware regenval in de weken voordat we aankwamen, veranderde het landschap. De 'oueds' (droge of ondiepe rivierbeddingen) waren overstroomd. Wegen die er doorheen liepen, waren zelfs niet meer zichtbaar. We waren genoodzaakt om verschillende keren om te keren en de lange weg te nemen. Het risico nemen en proberen de kolkende rivieren over te steken, was nooit een optie. Want in Europa is een klein probleem nooit meer dan dat: een klein probleem. Reizen door Afrika kent geen kleine problemen. Elk hikje kan in een catastrofe veranderen.
Gouden Duinen
Desalniettemin bereikten we het Atlasgebergte op dag drie en kwamen we een dag later zonder problemen aan in Merzouga. Aan de rand van de Erg Chebbi duinen, ook bekend als "Les dunes d'or", begon het echte avontuur. Hier werden legendarische Dakar-etappes gereden, hier werd de legende van de Dakar geboren en hier zijn nog steeds sporen van heldendom te vinden op elk duin.
Verdwaald
Een van de kenmerken van avontuur is dat het alleen achteraf leuk is. Op het moment zelf zijn problemen en gevaren - die deel uitmaken van dat avontuur - nooit leuk. Het was bijvoorbeeld allesbehalve leuk dat we na wat verkeerde tips van lokale gidsen, die uit waren op geld, verdwaalden in de woestijn tussen Merzouga en Zagora. Maar na wat zoeken en ja, af en toe een moment van paniek, kwamen we toch weer op het juiste spoor. Met een temperatuur van meer dan 45 graden en eindeloze vlaktes om je heen is het gemakkelijk om in paniek te raken als de juiste route plotseling verdwenen lijkt te zijn. Maar uiteindelijk bleken de oude motoren uiterst betrouwbaar, ook al hadden ze wat gebreken. Een paar uur later, onder het genot van een heerlijke tajine midden in de woestijn in de Auberge Hassi Fougani, konden we weer lachen. De vreugde werd nog groter toen de eigenaar van dit unieke restaurant midden in de woestijn ons meenam naar een dorp, waar de plaatselijke bevolking grote plastic flessen benzine uit een garage haalde en ons van voldoende brandstof voorzag om vlot de laatste 100 km naar Zagora af te leggen.
Dadès
Garage Iriki is een gebruikelijke halte voor woestijnreizigers in de stad Zagora. Dit was ook de plek waar we de gebroken zijsteun hebben laten lassen, de GPS-houder hebben laten repareren en de motoren hebben laten nakijken. We kregen nieuwe spaken, een controle van de bandenspanning van de Bridgestones en ja, nieuwe luchtfilters. Terwijl de motoren een aardige opknapbeurt kregen, konden we uitrusten in een van de vele geweldige hotels in Zagora. Gemiddeld betaal je ongeveer 30 euro per nacht voor een geweldig hotel met zwembad en heerlijk eten. Dat komt als geroepen...
Na een goede nachtrust en de motoren weer in topvorm, was het tijd om naar de 'Gorges de Dadès' vallei te trekken en nog een oversteek van de Atlas te wagen. We hebben al vaker geprobeerd om de grote Atlas over te steken, maar we kwamen in vreselijk weer terecht. Deze keer was het echter mooi weer en voor de tweede keer in minder dan een week tijd reden we probleemloos over het indrukwekkende Afrikaanse gebergte.
Verlost van mechanische problemen en met genoeg tijd, konden we met een gerust hart af en toe een stop maken langs de bergweg. Koffie op 3,000 meter? Check. Lunch voor 2 personen voor minder dan 5 euro? Check. En nog belangrijker dan de culinaire hoogstandjes, was de conclusie dat de AX41 verrassend goede grip op het asfalt bood en dat de duurzaamheid van de band prima is. We hebben meer dan 3,000 km gereden en de band zou dezelfde afstand zeker nog een keer aankunnen. Bovendien bleek hij op onverhard terrein het tempo van pure offroadbanden bij te kunnen houden en was de grip op asfalt vergelijkbaar met die van een avonturenband. Echt de perfecte keuze voor een reis die alle mogelijke ondergronden combineert.
Zomaar een ideetje…
In de context van de old school sfeer waarin de tocht zich afspeelde, waren beide Yamaha's goed gekozen. Hoewel dit meteen de vraag oproept welke sensaties deze reis zou hebben opgeroepen met dezelfde perfecte banden, maar dan gemonteerd op een moderne motor. Het zuiden van Marokko doorkruisen met een nieuwe Ténéré T7 World Rally? Het zou zomaar een ideetje kunnen zijn voor 2024....
